Gentiluomo Padovano. Legami delle élite polacche con la cultura della Repubblica di Venezia
[Gentiluomo Padovano. Związki polskich elit z kulturą Republiki Weneckiej]
cz. 1
Kraków, 25-26 marca 2022 r.

img
img

 

Konferencja  stanowi kontynuację sympozjum dotyczącego śladów obecności i aktywności kulturalnej Polaków na terenie Padwy. Tym razem przedmiotem zainteresowania sa świadectwa dowodzące wpływu miasta i uniwersytetu na kariery osób wykształconych na tamtejszym uniwersytecie. 

Obecność studentów z Polski zaznaczyła się od samego powstania Uniwersytetu w Padwie w roku 1222. Istnieje długa lista wybitnych postaci, które na trwałe wpisały się w historię nie tylko tego Ateneum, ale całej kultury europejskiej. Wystarczy wspomnieć prowadzącego w Padwie obserwacje naukowe i wykłady Witelona, studiującego w Grodzie Antenora medycynę Kopernika, czy Janicjusza, który otrzymał w tym mieście laur poetycki. Tradycyjnie Padwę łączy się przede wszystkim ze studiami wybitnych polskich humanistów, takich jak kard. Stanisław Hozjusz, Jan Zamoyski, Łukasz Górnicki, Marcin Kromer, Patrycy Nidecki, czy Wawrzyniec Goślicki. W Padwie przebywał trzykrotnie pomiędzy 1552 a 1559 Jan Kochanowski. Pobyty wymienionych wyżej osób w Padwie w sposób istotny wpłynęły nie tylko na ich dzieła literackie, ale na cały ich dorobek życiowy. Jan Zamoyski pokusił się o założenie nowego miasta Zamościa, znanego jako „Padwa północy”. Ufundował też Akademię Zamojską, która miała działać na wzór padewskiego Ateneum. Wykształcony w Padwie lekarz Jan Zemełka zasłynął m.in. fundacją katedry anatomii w Akademii Krakowskiej. Wawrzyniec Goślicki, biskup, wybitny pisarz polityczny, opublikował w 1568 w Wenecji dzieło swojego życia De optimo senatore libri II dedykowane królowi Zygmuntowi Augustowi. W Anglii wydano tę pracę dwukrotnie i choć za każdym razem konfiskowano nakład, wywarło znaczny wpływ na brytyjską teorię państwa. Przyczyniło się w ten sposób do powstania demokracji angielskiej i amerykańskiej (inspirowała między innymi Thomasa Jeffersona i Thomasa Paine’a). Pomijając zasługi innych wypada odnotować, że twórczość Jana Kochanowskiego, tak w języku łacińskim jak i polskim, w istotny sposób związana jest z jego doświadczeniami padewskimi. Dotyczy to przede wszystkim jedynego dramatu opartego na wzorcach antycznych, jakim jest Odprawa posłów greckich. To w Padwie mógł on po raz pierwszy widzieć dzieła klasyczne wystawiane na wybudowanej w 1524 roku scenie all’antica zwanej od inicjatora jej powstania (Alvisa Cornara) – Loggia Cornaro.